İbadetlerin türlü türlü olması; insanların da türlü türlü ve farklı mizaçlarda olmasından dolayıdır. Bir insan için nafile oruç tutmak kolay iken, başkası için zor olabilir. Bir insan için nafile bir namaz hafif iken, başkası için ağır olabilir. Bir insan Kur'an okumayı, başka biri fıkıh okumayı sevebilir. Birisi dünya nimetlerine karşı zahit iken, diğeri hem dünya nimetlerini sever hem de infak ve zekat verir...

Kimse farz olan ibadetler dışında bir ibadeti, başkası yapmıyor diye dayatamaz. Teşvik edebilir, tavsiye edebilir ama iman meselesi haline getiremez.

Ataullah Sekenderî hazretleri Hikem adlı eserinde şöyle söylemiştir:

Bazen olur ki, Allah teâlâ sana ibadetlerin kapısını açar; ama kabul kapısını açmaz. Bazen de olur ki, sana bir günah işlemeyi takdir eder de bu günah, vuslata ermene vesile olur.

Arkasından acizliği ve muhtaçlığı getiren bir masiyet; gurur ve kibre götüren ibadetten daha hayırlıdır.

Yani bazen günah hayra vesile olur. Bazen de ibadet şerre sebebiyet verir. ibadetinle mağrur olma! Başkasının günahı, belki de hidayetine vesile olur.

Asr-ı saâdette yaşanan şu hâdise, bu hususta bizlere ne kadar da yüksek bir gönül ufku telkin etmektedir:

ALLAH'IN SİZİ BAĞIŞLAMASINI İSTEMEZ MİSİNİZ?

Hazret-i Ebû Bekir -radıyallahu anh-, Mıstah isimli bir fakire devamlı olarak yardımda bulunuyordu. Kızı Hazret-i Âişe’yi hedef alan İfk Hâdisesi’nde Mıstah’ın da iftirâcılar arasında yer aldığını görünce, bir daha ona ve âilesine iyilik yapmayacağına dâir yemin etti. Hazret-i Ebû Bekir’in yardımı kesilince Mıstah ve âilesi perişan bir hâle düştü. Bunun üzerine şu âyet-i kerîmeler nâzil oldu:

“İçinizden fazîletli ve servet sahibi kimseler, akrabâya, yoksullara, Allah yolunda hicret edenlere (mallarından) vermeyeceklerine dâir yemin etmesinler; affetsinler, bağışlayıp geçsinler. Allâh’ın sizi bağışlamasını arzulamaz mısınız? Allah çok bağışlayıcıdır, çok merhametlidir.” (en-Nûr, 22)

“Yeminlerinizden dolayı Allâh’ı(n adını), iyilik etmenize, takvâ sahibi olmanıza ve insanların arasını düzeltmenize mânî kılmayın! Allah her şeyi işiten ve her şeyi bilendir.” (el-Bakara, 224)

Bu âyet-i kerîmelerin nüzûlünden sonra Hazret-i Ebû Bekir -radıyallahu anh-:

“–Ben elbette Allâh’ın beni bağışlamasını isterim!” dedi. Ardından yemin keffâreti vererek, yapmış olduğu hayra devam etti. (Buhârî, Meğâzî, 34; Müslim, Tevbe, 56; Taberî, Tefsîr, II, 546)

Yine bir âyet-i kerîmede Cenâb-ı Hak:

“O takvâ sahipleri ki, bollukta da darlıkta da Allah için harcarlar; öfkelerini yutarlar ve insanları affederler. Allah da muhsinleri (güzel davranışta bulunan ihsan sahiplerini) sever.” (Âl-i İmrân, 134) buyuruyor. Demek ki Allâh’ın kullarını affede affede, ilâhî affa lâyık hâle gelmemiz îcâb ediyor. Bunun için de hiç kimseyi incitmemeli, bizi incitenlerden de -Allâh’ın rızâsını umarak- incinmemeye gayret göstermeliyiz.

İRFAN MEKTEBİNİN İKİ DERSİ

Hak dostlarından Mahmud Sâmi Ramazanoğlu Hazretleri’nin gençlik yıllarında mânevî tahsile yönelmesine vesîle olan şu hâdise, ne kadar hikmetlidir:

Sâmi Efendi Hazretleri, Dâru’l-Fünûn’un Hukuk Fakültesi’ni pek yüksek bir dereceyle bitirmiş, artık memleketi Adana’ya dönmeyi düşünürken, bir gün Bayezid meydanında bir Allah dostuyla karşılaşır. Sâmi Efendi’nin güzel hâlini pek beğenen bu zât, kısa bir tanışma faslının ardından:

“‒Sizi yeni bir tahsile başlatmama müsâade eder misiniz?” der ve onu Koca Mustafa Paşa semtinde bulunan Kelâmî Dergâhı’na götürür. Yolda hasbihâl ederken o Allah dostu, Sâmi Efendi’ye der ki:

“‒Evlâdım! Senin bu zâhirî tahsilin kâfî değil! Sana, kişiyi iki cihan saâdetine kavuşturacak esas tahsili tavsiye edeyim. Bu yeni başlayacağınız irfan mektebinin ilk dersi, kimseyi İNCİTMEMEK’tir; son dersi de aslâ İNCİNMEMEK... Yani Hâlık’ın şefkat nazarıyla mahlûkâta bakış tarzı kazanarak -her ne hâl olursa olsun- hiç kimseye kırılmamak! Affedebilme olgunluğunun zirvesine erebilmek...”

Merhamet duygusu çekilince gönüllerden, insan hem Rabbinden uzaklaştı hem insanlığından. Çünkü şah damarından yakın olana uzak düşmüştü insan.

Ey Allah’a iman edenler! Allah’a verilecek büyük bir hesabımız olduğunun farkında mıyız? Ola ki bir gün mağarada mahsur kaldığımızda imdadımıza yetişecek gizli iyiliklere ihtiyacımız olacak..

Cenâb-ı Hak, bu mânevî olgunluktan gönüllerimize hisseler lûtfeylesin. Yaratan’dan ötürü yaratılanlara şefkat, merhamet, muhabbet ve hizmeti, gönüllerimizin huzur ve saâdet hazinesi kılsın. Âmîn!..