Üç maymunu oynamak deyiminden bahsedildiğinde, kimin aklına “ Mizaru, Kikazaru ve İwazaru” gelir bilmem ama neredeyse herkesin zihninde, bazı çıkarlar uğruna kayıtsız kalma durumu ve bilgi sahibi olunan bir konu hakkında görmemek, konuşmamak ve söylememek tavrı canlanır.

Bu maymunlar bazen bir sembol, bazen bir karikatür ya da dekoratif bir biblo olarak karşımıza çıkar. Bir boş vermişlik durumunun; gerçekleri görüp, duymamanın ve bilmemenin, durağan ama belki de en etkili ifade ediliş tarzıdır.

Maymunların bu konuya nasıl müdahil olduğu ise :“ Mizaru, Kikazaru ve İwazaru” adlarının Japonca karşılığının “görme, duyma, konuşma” ifadelerine karşılık gelmesinden kaynaklanmaktadır.

Hindistan’da, Çin’de ve Japonya’da, bu maymunlara dair bazı efsane ve mitlere rastlamak mümkün…

Hintliler bu konuyu, daha önce inandıkları vahşi bir tanrı ile özdeşleştirmişlerdir. Bu inanışa göre şeytanı görüp bilmemek ve ondan uzak durmak, onun zararlarından korunmak için yeterlidir.

Çinlilerin bu konuya bakış açısı ise, doğrunun karşısındaki şeylerden uzak durmak şeklindedir.

Japon mitolojisinde de, maymunlar önemli bir yere sahip! Eee, hâl böyle olunca, maymun figürünün farklı hikâyeler ile karşımıza çıkmasına da şaşmamak gerek…

Bu hikâyelerden birinde; bu maymunlar cennetteki Tanrı’nın lanetine karşı korur ve iyilik, kötülüklerle ilgili rapor tutan ruhun gazabına karşı lanetlenecek davranışların görünmesinin, duyulmasının ve bilinmesinin engellediğinden bahsedilir. Kötülüğün bulunup, arındırılması ve iyiliğe gerekli yerin açılması üzerine durulur.

Diğer bir hikâyede ise; bir dağın karşılıklı yamaçlarında üç yardımcısı ile yaşayan kral maymun ve şeytanın, lanetten korunma ve krallığı ayakta tutma mücadelesi anlatılmaktadır. Bir gün dağın tepesinde şeytanla karşı karşıya gelen üç maymundan biri şeytanı görmemek için gözünü kapatır, diğeri sesini duymamak için kulaklarını kapatır, sonuncusu da bu karşılaşmadan kimseye bahsetmemek için ağzını kapatır. Böylelikle hem krallarını hem de diğer canlıları lanetten korumak için bu şekilde kıpırdamadan kalırlar.

Her ne kadar üç maymun felsefesi ve farklı hikâyeleri, Uzak Doğu mitolojilerine ev sahipliği yapmış olsa da, çevremizde  ‘Mizaru, Kikazaru ve İwazaru’nun benzerlerini görmek mümkün! Bu benzerler; şeytanın lanetinden korktukları için mi kıpırdamadan durur, yoksa ucu kendine dokunmayan her türlü yalana, haksızlığa, adaletsizliğe ve saygısızlığa karşı mı gözünü, kulağını, dilini mühürler, epey düşündürücü…