İbadetlerle yükümlü şartlarını taşıgı halde bazı özel durumlardaki kişilerin oruç tutmama ruhsatı vardır. Ancak: Bir kimse, Allah’ın tanıdığı bir ruhsat olmadan, Ramazan’da bir gün orucunu tutmazsa, bütün yılın orucu bile o günün yerini tutmaz.”

Ramazan orucu, ergenlik çağına ulaşmış ve akıl sağlığı yerinde her Müslümana farzdır. Mazeretsiz olarak oruç tutmayanlar büyük günah işlemiş olurlar.

Peki, Hangi durumlarda oruç tutulmaz? Kimler oruç tutamaz? İşte Oruç tutmamayı mubah kılan haller maddeler halinde aşağıdadır.

1-) YOLCULAR:Ramazan’da sefer mesafesi (en az 90 kilometre) bir yere gitmek için yola çıkacak olan kimse, geceden oruca niyet etmeyebilir. Fakat niyet ettikten sonra gündüzün yolculuğa çıksa bu yolculuk esnasında meşru başka bir mazereti bulunmazsa orucunu bozmamalıdır. Başlanan bir ibadetin mazereti yoksa tamamlanması gerekir.

Sefer bir mazeret olduğu için, eğer orucunu seferiliği başladıktan sonra bozarsa kendisine kefaret gerekmez, sadece kaza gerekir. Kaza da edemeyecek duruma düşerler ise tutamadıkları her bir günlük oruç için bir fitre verirler.

2-)HASTALIK: Uzman bir doktorun, oruç tutmasının sağlık açısından zararlı olacağı ve teşhisini koyduğu bir hasta,hayatı ilaç kullananlar ramazanda oruç tutmayabilir. Hastalığı geçici ise tutmadığı oruçlarını iyileşince kaza eder. Hastalığı kalıcı ise tutamadığı oruçlar için fitre verir. Fitre verecek gücü olmayanlar ise bu imkanı buluncaya kadar dinen sorumlu olmazlar.

Oruç tuttuğu zaman, hastalığının artmasından veya uzamasından endişe edilen kimse;Hastalığı sebebiyle oruç tutmakta zorlanan kişiler için, iyileştikten sonra kaza etmek üzere ramazan ayında oruç tutmamalarına ruhsat tanınmıştır.

Özel günlerindeki bir kadının da namaz kılması ve oruç tutması haramdır. Bu durumdaki kadının namazı ve orucu sahih olmaz. Daha sonra tutamadıkları oruçlarını kaza ederler.

3-) GEBE VE EMZİKLİ OLANLARIN:

Gebelik veya çocuk emzirmektir.

Oruç tutması halinde kadının çocuğu doyuramayacağı ve sütünün yetmeyeceği durumda oruç tutmayabilir, Kendisi dayanabilecek ve çocuk da etkilenmeyecek ise gebe ve çocuk emziren kadın oruç tutabilirler ve daha sonra kaza ederler

4-)YAŞLILIK:Oruç tutamayacak kadar yaşlı olan kimseler, oruç tutmayıp yerine fitre verebilirler. Bakara suresinin 184’de “Oruç sayılı ve belli günlerde tutulur. Ancak bu günlerde hasta olup veya yolculuğa çıkıp da oruç tutamayanlarınız, tutamadığı oruçları diğer günlerde tutar. Oruca dayanamayanlara ise, tutamadıkları her gün için bir fakiri bir gün doyuracak kadar fidye gerekir.

5-) ZOR VE MAŞAKKATLİ İŞLERDE ÇALIŞANLAR

Çok zor ve meşakkatli işlerde çalışanlar, maden,fabrika, her gün ameliyat’a giren doktorlar gibi ibadet yapmakta sıkıntı çeken Kişiler oruç tutup tutmama konusunda serbesttirler

Ramazan’da, kişinin zor ve ağır işlerde çalışması çalıştırılması doğru değil vede haramdır.Ancak kişisel veya toplumsal zorunluluklar sebebiyle (Ailesinin rızkını temin etmek için ağır işlerde çalışmak zorunda kalanlar sağlığının zarar görmesi göz önünde bulundurarak oruç tutmayabilirler. Daha sonra müsait olunca oruçlarını kaza ederler.

Kaza etme imkanlarının olmaması halinde ise her gün için bir fitre vermeleri gerekir.

6-)YAŞLILIK,KITLIK,SAVAŞ HALİ

Normal değil İleri derecede açlık, susuzluk,Kıtlık,savaş gibi hallerde beden ve ruh sağlığının ciddi derecede zarar görmesi söz konusu olacağından oruç tutmayabilirler, budur doğruların oruç tutmaları haramdır ve bilahare kaza ederler.

Not: Hastalıktan, yaşlılıktan, çok ağır işte çalışanlar, oruç tutamadıkları her bir gün için fitre bedeli olan fidye verebilirler, Ancak; Mazeretsiz bir şekilde oruç tutmayanlar fidye veremezler.

Oruç ibadeti diğer ibadetlerden haklıdır, mükâfatı direk cennettir. Oruç ibadetini bütün organlarımızla tutalım. Hazreti peygamber; kim yalan söylemeyi ve yalan iş görmeyi bırakmazsa Allah o kimsenin yemesini içmesini bırakmasına değer vermez buyumuşlardır. Öyleyse, oruç ibadetini bütün benliğimizle samimiyetimizle yerine getirmeye çalışmalıyız.

Rabbim oruçlarımızı zekat fitrelerimizi hayır hasenatlarımızı en güzel şekilde kabul eylesin

İlahiyatçı yazar Hüseyin DENİZ