Kıymetli dostlarım; sevgili peygamber efendimizin bir hadisleriyle müsadenizle sohbetine başlamak istiyorum.  Allah Rasûlü şöyle buyurdular.“Âlimin uykusu cahilin yaptığı ibadetlerinden hayırlıdır daha (efdakdir).Cenabı Hak Kur’an-ı Kerim İsra Suresi 36’da şöyle buyurmaktadır;”Hakkında bilmediğin şeyin ardına düşme! Çünkü kulak, göz ve gönül, bunların hepsi ondan sorumludur.

Hucurat 12’ci ayetinde mealen

Bizleri şöyle uyarmaktadır;Ey iman edenler! Birbiriniz hakkında, yersiz zanda bulunmaktan kaçının. Çünkü bazı zan ve şüphe vardır ki, günahtır. Birbirinizin gizli yönlerini araştırmayın ve birbirinizi arkadan çekiştirmeyin. Biriniz ölü kardeşinin etini yemek ister mi? Hayır, siz ondan iğrenirsiniz! Öyleyse adam çekiştirmekten de, öylece iğrenin ve yolunuzu Allah'ın kitabıyla bulmaya çalışın. Şüphesiz Allah, tevbeleri kabul eden ve acıyandır.

Kişinin bilmediği bir şeyin peşine düşmemesi, bilgisiz hüküm vermemesidir. Âyette insanın bilmediği bir konuda söz söylemesi, hüküm vermesi, bilgisizce davranması, bilmediği tanımadığı kişiler hakkında ileri-geri konuşması, daha özel olarak yalancı şahitlik yapması, iftira atması,zanda bulunması gibi kısaca bilgi sahibi olmadan tahmine göre herhangi biri için maddî veya mânevî zarara yol açacak, kişiyi toplumun nezdinde itibarsızlaştırması, küçük düşürücü konuşması ve hareket etmesi dinimizce haram ve  yasaklanmaktadır.

Müslümanım diyen bir kişi duyduğu ya gördüğü ile veya akıl ve vicdanıyla hareket eder; yani bilgilerimiz ya habere ya gözleme ya da akla dayanır. bunlardan sorumlu olunduğu ifade edilmektedir. Kuşkusuz bu yasak, insan ilişkileriyle ilgili olup bilimsel ve fikrî konularda kurallara uygun olarak tahminler yürütmek, görüş belirtip ictihadlarda bulunmak meşrû, hatta gereklidir. Nitekim Hz. Peygamber, Kitap ve Sünnet'te delil bulunmaması halinde şahsî görüş (re'y) istikametinde uygulamalarda bulunmayı tasvip etmiştir (Şevkânî, III, 257)

 İslâm hukukunda kıyasın delil sayılamayacağını kabul edenlerin dayanaklarından biri de bu âyettir. Çünkü âyet uygulamada kesin bilgiyi emretmektedir; oysa kıyas zanna dayanır.zanla hareket etmek vebaldir,gunahtır.

Bu gibi görüşe sahip olanlara her ne olursa olsun itibar edilmez.

Kişiye göre kıyas değişir,Hatta doğrularda kişiden kişiye değişir.Burda bence kanımca demek yanlış Sonuçlar doğurur

Toplumları ayrıştırır birbirine düşman eder Buda İslam kardeşliğini bitirir. Yüce Allah ayette bu ve bunun gibi uygulamalarda kişinin kesin bilgiye sahibi olmadan hareket etmemesi emredilmektedir.

Niteliksiz insanlar ne ölçüde  niteliksiz ve bencil olduklarını fark edemezler.Niteliksiz insanlar yaptığı eylemleri ile gündemde kalmak niteliklerini abartma eğilimindedir. Niteliksiz insanlar,  gerçekten nitelikli insanların niteliklerini görüp anlamaktan da acizdirler.

Nitelikleri, eğitimle  artırılırsa, aynı niteliksiz insanlar, niteliksizliklerinin farkına varmaya başlarlar.

Sevgili Peygamberimiz 14 Asır önceden bugün kü olacakları bizlere haber vererek bizleri bu konu hakkında bilgilendirmiştir

Allah Tasûlu:“Ahir zamanda, âlim ve ilim azalır, cahillik artar. Cahil ve sapık din adamları, yanlış fetva vererek fitne çıkarır, doğru yoldan saptırırlar.) [Buhari]”Ümmetim,kötü din görevlilerinden çok zarar görecektir.) [Hakim] “Ehli olmadan yanlış fetva veren, hainlik etmiş olur.) [Ebu Davud, Hakim]

(Allahü teâlâ, âlimleri almak suretiyle ilmi ortadan kaldırır. Âlim kalmayınca da, cahiller bilmeden yanlış fetva verir, hem kendilerini, hem de başkalarını sapıtırlar.) [Buhari]

Bu hususta çok gerçekçi bir atasözümüz vardır;Cahil doktor insanı canından, cahil hocada  dininden(imandan)eder.

Son zamanlarda o kadar fitne çıkaran kendini âlim sanan yazanlar,çizenler çoğaldı ki! artık Müslümanlar kime inanacaklarını şaşırdılar. Önceleri mezhep yok dediler, sonra hadisler Uydurma dediler, şimdi geldi sıra kur’ana bakalım bu işin sonucu nereye varacaktır.

Allah Rasûlü buyurdular!”Kıyamete yakın ilim azalır, cehalet artar.İlmin azalması, âlimlerin azalması ile olur. Cahil din adamları, kendi görüşleri ile fetva vererek fitne çıkarırlar. İnsanları doğru yoldan saptırırlar.) buyuruluyor

Kıymetli dostlarım;Ehl-i sünnet âlimleri buyuruyor ki:
Bilmem, demek ilmin yarısıdır. Allah rızası için bilmediği bir hususta, susanın aldığı mükafat, bildiği hususta konuşanın aldığı mükafattan az değildir. Çünkü cehaleti kabul etmek nefse çok ağır gelir demişlerdir.Hepinize selamlar saygılar sevgiler efendim.

İlahiyatçı yazar Hüseyin Deniz