Türkiye'de neoliberal ekonomi stratejisiyle Türkiye’de tarımı nasıl bitirdiğini, yeminli Mali Müşavir ve bağımsız denetçi Ozan Bingöl’ün madde madde paylaştığı verilerden de yararlanarak anlattık.

Türkiye’nin stratejik tarım ürünlerinde gelinen son durumu madde madde anlatan Ozan Bingöl, ‘kalkınma’ iddiasıyla iktidara gelen AKP’nin uyguladığı neoliberal ekonomi stratejisiyle Türkiye tarımını ne hale getirdiğini gözler önüne serdi.

İşte Ozan Bingöl’ün paylaşımlarından da yararlanarak hazırladığımız Türkiye tarımının bitirilişinin stratejik ürünler üzerinden değerlendirilmesi:

FINDIK

Dünya fındık üretiminin %85’ini karşılayan Türkiye’nin yıllık ihracatının değeri ortalama 2,3 milyar dolar iken,

Türkiye’nin en büyük fındık ihracatçısı Oltan Gıda’yı 5 adet fındık işleme fabrikası ile birlikte satın alan ve Türkiye’den aldığı fındığı işleyerek ürettiği Nutella çikolata markası ile tanınan Ferrero şirketinin cirosu 11milyar dolar.

TÜTÜN

Türkiye’de 1986 yılından beri ithal tütünlerde kg başına 3 dolar, sigarada paket başına 40 cent “Tütün Fonu” uygulanmaktaydı. Bu uygulamanın amacı Türkiye’de üretilen tütününü, Türkiye tarımını korumak ve ihracat rakamlarını yükseltmekti.

2009 tarih ve 27447 sayılı Resmi Gazete’de yürürlüğe giren kararnameyle 2010 yılından itibaren bu fon kaldırıldı.

Tütün Fonu’nun kaldırılması ile Türk tütünü bitirildi. Tütün ihracatı sıfıra yaklaşan Türkiye’de, 7 yılda kamunun gelir kaybı 1,1 milyar dolara ulaştı.

ŞEKER PANCARI

Kemal Derviş’in ‘talimatıyla’ 2001’de çıkarılan Şeker Kanunu’yla şeker pancarı üretimi yasakladı. Mısır glikozu-şeker kamışı ithalatı serbest bırakıldı.

Cargill gibi firmalar bu kararın ardından ülkede hızla ‘yatırıma’ başladı. Bugün Türkiye, mısır glikozundan şeker tüketerek, şeker hastalığında rekora doğru ilerliyor. ABD menşeli 80,000 ton şeker ithalatında yüzde 50 olan gümrük vergisi yüzde 0 yapılarak şeker pancarı tamamen bitirildi.

BUĞDAY

Geçmişte buğday üretiminin tüketimi karşıladığı Türkiye’de artık özellikle makarna üretimi için yurt dışından kaliteli buğday ithalatı yapılıyor. Ekmek, makarna gibi ürünlerin hammadesi olan buğday üretimi Türkiye’de en önemli tarımsal faaliyetlerin arasında yer alırken, Türkiye’nin buğday ithalatı her geçen yıl artıyor.

MERCİMEK

1982’de Kanada ilk defa Türkiye’den mercimek ithal ederken, 2016’da Türkiye tükettiği mercimeğin yüzde 81’ini Kanada’dan ithal ediyor.

AYÇİÇEK – PALMYAĞI

Türkiye’nin ayçiçeği deposu Trakya’da üretici toprağa küserken, palmiye yağı ithalatına karşı büyük tepkiler ortaya çıktı. Kanserojen olduğu iddialarıyla gündeme gelen palmiye yağını en önemli ithalatçılarından biri olan Türkiye, 2015’te 418 milyon dolar ödedi.

ZEYTİNYAĞI

1878’den beri Komili Osmanlı’dan bugüne zeytinyağı üretimi yapan köklü bir kuruluşken, Kırlangıç ise 1953’ten beri üretim yapan zeytin yağı kuruluşuydu.Pazarın en büyükleri olan bu iki yerli kuruluş ABD’li BUNGE’ye satıldı.