HATIRLATMAKTA YARAR VAR! SEYİT RIZA İSYANI NEDİR?

Seyit Rıza, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk dönemlerinde rejime karşı çıkarılan isyanlardan biri olan Dersim İsyanı'nın liderlerinden olması sebebi ile idam edilen bir aşiret lideri olarak bilinmektedir. 1937 nevruzunda devlet güçlerine karşı ayaklanan da bölgedeki aşiret liderleri olmuştur. Seyit Rıza'nın 30 Temmuz 1937'de İngiltere'ye yazdığı bir mektupta Anadolu toprakları için 'çorak, Kürdistan bereketli toprak' ifadelerini kullanarak yardım istediği öne sürüldü.

Bu isyan ve Türk subaylarının öldürüldükleri dönemin İngiliz belgelerinde de yer almıştı.5 Eylül 1937'de 72 isyancı ile birlikte tutuklanmıştı. 5-13 Eylül 1937'de Elazığ’da askeri mahkemede yargılanarak idam cezasına çarptırılmıştı. 15 Kasım 1937 tarihinde Elazığ Buğday Meydanı'nda infazı gerçekleşti.

ŞEYH SAİT İSYANI NEDİR?

Zaza asıllı Kürt Nakşibendi tarikatı lideri Şeyh Sait, Halifeliğin kaldırılmasından yaklaşık bir yıl sonra, 13 Şubat 1925'te Şeyh Sait, “din elden gidiyor” diye doğudaki bazı aşiretleri Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı ayaklandırdı. Şeyh Sait, yeşil bayrak açarak, sala getirerek yürüyor, "Halifelik kaldırıldı, medreseler kapandı, din elden gidiyor" diye propaganda yapmıştı.

Cumhuriyet'in ilanına ve reformlarına karşı çıkarak şeriat isteğiyle dönemin hükümetine karşı silahlı isyanda bulunmuş ve bunun üzerine 1925 yılında Şeyh Sait yargılanmış ve ardından idam edilmişti.