Müslümanın en başta gelen vazifelerinden birisi, Cenab-ı Hakk’ın rızası istikametinde helal sınırlar içinde yaşamak ve helalinden kazanmaktır. Allah Teala bizi imtihan etmek için bazı şeyleri helal, bazı şeyleri haram kılmıştır.Bunlardan bazıları ; Haksız ve emejsiz kazanç, yolsuzluk, hırsızlık karaborsacılık gib vs yollarlar la kazanılan mallar.
Yüce Rabbimiz bir çok emir ve yasağını da sırf bizim iyiliğimiz, dünya ve ahiret mutluluğumuz için koymuştur.
Dinen kazanılan paranın helal olması oldukça önemlidir. Kazanılan paranın helal olması için alın terinin olması, birde Allah'ın izin verdiği işlerde çalışmak,alım satımı helal olan şeylerin ticaretini yapmak, alım satımı haram olan şeyler içki gibi insan şarhos eden şeylerin hepsini kapsar.İslâmın emrinine uygun yerlerde çalışmak,ve yaptığı işlere hile karıştırmadan yapmamak, hırsızlığa yolsuzluğa Haksız kazanca tevessül etmemesi gerekmektedir.
Dinimizce haram kılınan işlerden,yerlerden kazanılan paranın artısı ve eksisi tartışma konusu yapılmadan bunun islam haram olarak kabul etmiştir.Helal yollardan ve işlerden kazanılan para ise helal olarak nitelendirilir.
Yüce dinimiz İslam, tembelliğe, sorumsuzluğa ve çalışmadan kazanmaya,alın teri olmadan kazanca izin vermez. Her insanın alın teri dökerek, el emeğiyle, göz nuruyla çalışarak kazanmasını ister. Resûl-i Ekrem’in, "Hiç kimse elininemeginden daha hayırlı bir şey yememiştir.(Buhârî,büyü 15)
Hadisi şerif bizlere bu hususu işaret eder.İslam, bizi Allah’ın helal ve temiz nimetlerine davet eder. Haram ve kötü şeylerden kaçınmamızı emreder.Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyurmaktadır. "Allahın size verdiği helal ve temiz rızıklardan yiyin ve kendisine inanmakta olduğunuz Allah'a karşı gelmekten sakının (Maide 5/88) Mümin, Rabbine gönülden bağlıdır. O’nun emirlerine uyar. Yasaklarından uzak durur. Kazancını meşru yollardan temin eder.Haram yollardan kazanılan her türlü kazanca başvurmazlar.
Maalesef günümüzde kısa yoldan ve emek sarf etmeden para kazanmak başarıymış gibi gösterilmektedir. Hâlbuki kul hakkına riayet etmeden,her türlü emeğin çalınması kamu malını zarara uğratarak kazandığını sanmak aslında kaybetmektir. Aldatarak, hile ile insanları kandırıp haksız kazanç elde etmek inancımızla asla bağdaşmaz. Mümine düşen, alın teriyle yetinmek, rızkını helal yoldan temin etmek için çalışıp çabalamaktır.Eğer bir kişi herhangi bir kurum ve kuruluşta çalışıyorsa oranın şartları esasına uyarak verimli çalışmak gerekmektedir işten kaçması işi aksatnası bile kul hakkına girer.Gayret müminden, rızık ise Alllahtandır.Alah Azze Celle bütün yarattığı canlııların rızkına kefildir.Yeryüzünde bütün canlıları ben yarattım rızkıda bana aittir buyurmaktadır.
Rabbimiz, kendi rızası yolunda harcanan hiçbir alınterini ve emeği karşılıksız bırakmaz konu ile ilgili bir hadiste Peygamberimiz (s.a.s) şöyle buyurmuştur: "Ey insanlar Allahtan sakının ve rızkınızı güzel yolda isteyin.Hiç kimse Allah'ın kendisine takdir ettiği rızıktan elde ettiği rızkı elde etmeden ölmeyecektir.Helal olanı alın haram olanı terkedin.( İbn Mâce, Ticaret, 2)
İslam’ın bütün muamelat hükümlerinin hedefi olan “beş zarurî değerin ve amacın ilkesinden ikisi, canın ve malın korunmasıdır. (Nisâ, 4/29) Ayet, İslam'da ticaretin meşru bir kazanç yolu olduğunu ilan ederken hırsızlık, gasp, rüşvet, faizcilik ve tefecilik, fahiş fiyat,karaborsacılık ve aldatma gibi haksız kazanç yöntemlerini de yasaklamaktadır. Bu yöntemlerde güçlü olan karşı tarafı ezmekte, bu şekilde ticaret ahlakı kaybolmakla birlikte, zaaf ve ihtiyaç içinde olmasından yararlanmakta, rızası olmadan zayıfın malını alıp yemektedir.Birde malûm içinde bulunduğumuz Temmuz Agostos ayı fındık hasadının başladığı aydır sahil kesimleri toplayıp bitirdi şimdi sıra yükseklere geldi hasat devam etmektedir.toplan fındık çuvalları ya bahçede yada yol kenarlarına mecburen bırakılnaktadır,yada harmanda veya kurutulup depoya kaldırıldığıda oluyor bunların bazı art niyetli kişiler tarafından çalındığına şahit oluyoruz vede duymaktayız. Başkalarına ait fındıkların çalınması doğru bir şey değildir haramdır,Haksız kazançtır,kul hakkına tecavüzdür.
Bir müslümana asla yakışmayan hasletllerden olan harama tenezzül etmek başkalarının emeğinin çalımak haksız kazanç yolunu seçerek kul hakkınıa girmesi dinimizce doğru bir şey değildir.
Yine bunun yanında günümüzde haksız kazanç yöntemlerinden biride elindeki malı stoklamak yoluyla fahiş fiyatlarla satmaktır.
Ülkemizde bu stoklama yoluna başvurablara şahit olduk ve olmaktayız büyük marketlerin büyük alışveriş merkezleri ellerindeki malı stoklamak yoluna giderek fiatların artmasına sebebiyet verdiler hakkı galayana getirdiler.işte İslam dini bu yolla kazanç sağlamanın çok tehlikeli bir yol olduğunu ve haram olduğunu beyan etmektedirler.
Bo yıllara tevessül edenleri Cenabı hak şöyle uyarmaktadır. "Mallarınızı aranızda haksızlıkla yemeyin. Bile bile, günaha saparak, insanların mallarından bir kısmını yemeniz için onun bir parçasını yetkililere aktarmayın. (Bakara, 2/188) Ayette malların haksız yollarla elde edilmesi yasaklandıktan hemen sonra özellikle dikkat çekicidir.
Zira haksızlık hırsızlık, karaborsacılık ve sosyal adaletsizlik maalesef anarşiyi ve ahlaksığlığı doğurur veya körükler.Toplum düzeni bozulup asayiş ortadan kalkınca toplumdaki herkesin can güvenliği de tehlikeye düşer.Hayat hakkının korunması bakımından çok güçlü bir vurgu yapmaktadır. Haksız yoldan kazanç sağlayanların kişilerin birde dualarının kabul olmayacağı söz konusudur. Peygamberimizin şu uyarısı ise ibadet ve dualarımızın kabul olması için, neye dikkat etmemiz gerektiğini çok açık bir şekilde göstermektedir:
"Bir kimse uzun bir yolculuğa çıkar.saçı başı darna dağınık,yüzü,gözü toza toprağa bulanmış bir vaziyette ellerini semaya uzatarak; Yarabbi! Yarabbi! diye dua eder.Halbuki yediği haram, giydiği haramdır.Böylesinin duası nasıl kabul edilir.!"(Müslim Zekat 65) Hadistende anlaşıldığı üzere kişinin rızıkını kazanmak için mutlaka helal yollardan kazanmalıdır.Haram rızık mü’minin bu nezâhetini, temizliğini ahlakını bozan âdeta bir zehir mesâbesindedir. Bulaştığı her şeye zarar verir. Mesela kazanca bulaşınca, bereketini yok eder; bedene bulaşınca, kişiyi harama meylettirir âhlak kalmaz,gönle bulaşınca, onu hantallaştırır. Ne güzel bir sözdür Hz.Ömerden Haramda huzur ararsan,Huzur sana haram olur..
Gelin bizlerde şöyle bir niyazda bulunalım Allah'ım! Bize helal rızık kazanmayı nasip eyle.. haram olan her yollardan koru,..bizleri senden başkasına muhtaç etne..Bu canların sahibi sensin ,rızkıda veren sensin bize kıtlık yokluk yaşatma
Kulun Rabbinden helal rızık istemesi ibadettir.Ve bunu her duamizda tekrar etmelidirler.En önemlisi helalinden kazanıp helal yollarda harcamaya, harcarken ölçülü olmaya gayret edelim. Unutmayalım ki alnımızın teriyle helalinden kazandığımız bir lokma, yuvamıza huzur, ömrümüze bereket,duaların kabul olmasına vesile olur.