Menu
Menu
 |
Materyalizm: (Maddecilik)
Bilinç de dâhil olmak üzere evrendeki her şeyin maddeden oluştuğunu ve her şeyin maddelerin etkileşimine dayalı olduğunu öne süren ve bu bakımdan ateist dünya görüşünü içinde barındıran ancak ateizmden daha kapsamlı olan bir felsefedir.
Maddecilik, özdekçilik[1] veya materyalizm, her şeyin maddeden oluştuğunu ve bilinç de dâhil olmak üzere bütün görüngülerin[2] maddi etkileşimler sonucu oluştuğunu öne süren, varoluştan önce olan hiçbir metafiziksel kavramı kabul etmeyen felsefe kuramıdır.
Bir diğer deyişle madde, var olan tek tözdür[3]. Maddecilik "fiziksel maddenin tek veya esas gerçeklik olduğu" yönündeki kuramdır.
Tüm felsefi sistemlerin birbirlerine taban tabana zıt iki ana kategoride toplanabileceği söylenir: İdealizm[4] ve Materyalizm.
Bu iki kategorinin temel önermeleri gerçeğin doğası hakkındadır ve aralarındaki temel fark "Gerçeklik neyden meydana gelir ve aslı nedir?" sorusuna verdikleri yanıtta bulunur. İdealistler için ruh veya bilinç ve akıl esasken, maddeciler için madde asıldır. Ruh veya bilinç de, bu asıl olanın sonucu olarak doğan ve ikincil olandır.
Maddeciler, varoluşun insan bilinci gibi maddi olmayan kavramlarla temellendirilmesine karşı çıkarlar. Onlara göre dış dünyanın gerçekliği sorgulanamaz ve insan da bu maddi dünyaya bağlıdır.
Örneğin, antik maddeciler, insan ruhunun beden dışı ve ölümsüz bir varlık olarak düşünülmesini kabul etmezler. İnsanı dış dünyanın bir parçası olarak görmesi ve insan bilincinin doğa üzerindeki egemenliğini kabul etmemesi yönüyle gerekircilik[5] düşüncesiyle paralellik gösterir.
Maddecilik bilginin yapısı ve oluşumu hakkında bir ön doğrudur. Bütün bilginin gözlem veya deneyim sayesinde oluştuğunu savunur.
Maddecilik bilmenin yapısı için iki dayanak öne sürer:
Görüngüleri, Tanrı, ruh gibi kanıtlanmamış önermelerle açıklamaktan kaçınmak gerekir. Aksi takdirde, görüngülerin maddi kökleri yok sayılabilir.
Örneğin bilinç, kaynağını beynin işleyişinden alan bir görüngüdür ve ona metafiziksel açıklamalar getirmek dış dünyanın gerçek olmayışı gibi yanılgılara yol açabilir.
Bütün önermeler gözlem veya deney ile kanıtlanmalı ve doğrulanmalıdır.
Her şey maddeden gelip madde olarak devam etmektedir.
4 Nisan 2022 Pazartesi günü yazıya İnançsızlığın nedenleri, sonuçları ve yorumları ile devam edip bu yazı dizisini sonlandıracağız…
[1] İnsanın, çevresindeki dünyanın, içinde bulunduğu ortamın bir gerçekliği olduğunu ve bilim yoluyla anlaşılıp açıklanabileceğini öne süren öğreti.
[2] Gözlenebilen, Duyularla algılanabilen her şey, her olgu ve olay
[3] Evrenin varoluşunu açıklamaya çalışan felsefelerin ilk öğe olarak düşündükleri varlık, öz, değişen şeylerin özünde değişmeden kaldığı varsayılan idealist kavram.
[4] Felsefi anlamda idealizm dünyada sadece ruh, düşünce ve duygular vardır der. Bunların dışında kalan her şey yansımalardır
[5] Her olayın başka olaylardan doğduğunu, onların gerekli ve kaçınılmaz sonucu olduğunu, evrende olan biten her şeyin bir nedeni bulunduğunu, bunların önceden belirlenmiş olmaları dolayısıyla öyle olmaları gerektiğini, bunun için de insan istenç ve eylemlerinin özgür olamayacağını öne süren öğreti.