Menu
Menu
 |
Kurul Kayası Eski Yerleşim Alanı - Kurul Kalesi' Ne Geçmeden Önce Ordu İlinde Arkeoloji, Sanat Tarihi Ve Tarih Alanında Yapılan Bilimsel Çalışmalara Kısaca Değinmek İstiyorum.
1980 Yılı Temmuzun 14 Dünde Ordu İlimize Kurucu İl Kültür Müdürü Olarak Atandığımda Gündemime İlk Aldığım Konulardan Biri İldeki Eski Yerleşim Yerlerini, Taşınmaz Kültür Varlıklarını Görmek Ve Takip Edilmesi Gereken Yolu Belirlemek Oldu. Bir Taraftan Durumlarıyla İlgili Bakanlık Katına Taleplerde Bulunurken Bir Taraftan Da Mahalli İmkânlardan Yararlanarak Ortaya Çıkarılması, Korunması, Değerlendirilmesi Turizm Hizmetine Sunulması Ve Gelecek Nesillere Sağlam Bir Şekilde İntikallerinin Sağlanması İçin Çalışmalar Başlattım.
İlin Tarihi İle İlgili Ordu İl Hudutlarında İlk Bilimsel Araştırma Çalışmamasını 1943 - 1945 Lı Yıllarda Değerli Bilim Adamımız Ünyeli Prof.Dr Kılıç Kökten’in Yaptığı Görülür. Kökten ( 1904 - 1974 ) 'İn Ünye Cevizdere Ve Fatsa Yörelerinde Yaptığı İnceleme Sırasında Elde Ettiği Buluntulara Dayanarak İlk Yerleşmenin M.Ö.15 Bin Yıllarına Kadar İndiğini Ortaya Koymuştur.
Ancak İl Genelinde Kökten’den Başka Aradan Geçen 40 Yıldan Beri Arkeoloji Ve Sanat Tarihi Ve Tarih Alanında Geniş Çapta Bilimsel Bir Şekilde Her Hangi Bir Araştırma Yapılmadığını Gördüm. Ancak Son Derece Önemli Görülen Bu Çalışma Yeterli Gelemezdi. Bu Nedenle, Eski Bir Müzeci, Yeni Atanan Bir Kültür Müdürü Olarak, Çok Geç Kalınan Bu Çalışmanın Bir An Önce Yapılması İçin Üniversitelere Müracatta Bulunuldu. Ege Üniversitesinden Prof. Dr. Mükerrem (Anabol) Usman Ve Yine Ege Üniversitesinden Prof. Dr. Altan Çilingiroğlu Başkanlığındaki Ekiplerle Daha Sonra İstanbul Üniversitesi Önasya Arkeoloji Kürsüsünden Prof Dr. Mehmet Özsait (İl'de Ki Çalışmaları 4 - 5 Yıl Sürdü) Başkanlığındaki Ekipler Talebimize Cevap Verdiler Ve İlimize Geldiler. Kaymakam Ve Belediye Başkanlıklarına Yazılar Çıkarılarak Bu Heyetlere Her Türlü Kolaylığın Gösterilmesi İstendi. Bilim Adamlarımıza Araç Tahsis Edildi, Rehber Görevlendirildi. Harika Yüzey Çalışma - Tesbitler Yapıldı. Sadece Bunlar Değil Buara Aynı Muraccatı Atatürk Tarih Kurumuna Da Yapmış Bu Kurumdan Da ( Daha Önce Kendileriyle Görüştüğüm ) Değerli Hemşerimiz Doç. Dr. ( Şimdi Emk. Prof ) Bahattin Yediyıldız'a Da Aynı İmkânlar Sağlanarak Çok Güzel Çalışmalar Yapması Sağlanmıştı. Bu Bilim Adamlarımız Sempozyum Ve İlgili Toplantılarda Bu Çalışmalarını Bildiri, Makale Ve Kitap Şekline Dönüştürerek Ordu Adının Arkeoloji, Sanat Tarihi Ve Tarih Alanında Duyurulması Sağlanmış Ordu'nun Tarih, Arkeoloji Ve Sanat Tarihi Açısından Zenginliği Ortaya Çıkmıştı.
Bütün Bunların Gün Işığında Bakanlıkça Yapılması Gereken Hususların Yerine Getirilmesi İçin Son Mesai Günüme Kadar Israrlı Taleplerim Oldu.
Bu Çalışmalarıma Ordu Şair Ve Yazarlar Birliği Kültür Derneğinin Çıkardığı "Heybe" Adlı Dergide Oldukça Uzun Yer Verildiği İçin Burada Tekrar Değinmeden Geçmek, Konuyu Tekrar Kurul Kayasına Getirmek İstiyorum.
Kurul Kayası Diyorum. O Zaman Öyleydi. Ta ki Bu Gün Kale Olarak Ortaya Çıkıncaya Kadar.
O Yıllarda Kurul Kayasına Çıkmak Pek Kolay Değildi. Kuş gediğinden Sonra Köy Yolu Dahi Bozuktu. Belli Bir Kesiminden Sonra Yol Daralıyordu. Hele De Daha İleride Eski Camiden Sonra Çamur Diz Boyu, Jipin Zor Gittiği Bozuk Ve Gittikçe Daralan Bir Yol. Uçtaki Evlerin Yanında Sonlanıyordu.1985’li Yıllarda Israrlı Takip Sonucu Vali Necati Çetinkaya Zamanında Köy Hizmetleri Müdürlüğünce Yol Genişletildi, Stabilize Hale Getirildi. Bu Günkü Noktaya Kadar Uzatıldı. Zirveye Çıkmak Çin Daha Sonra Beton Basamaklı Demir Korkuluklu Yaya Yolu Yapıldı. İlk Yol Yapımı Öncesi Sanayilik Değeri Olmayan Ağaç Ve Çalılıklarla Kaplı Olan Alan Temizlettirildi. Dehliz Ve Sarnıç Ortaya Çıkarıldı. Diğer Taraftan İl Bir Müzeye Kavuşturuldu. İmkânlar Ölçüsünde Yüz Yıllardır Dolan Basamaklı Tünelin Ve Sarnıcın Temizliğine Başlandı.
Kurulda Gerçek Manada Arkeolonik Kazının Başlatılması Ertuğrul Günay'ın Kültür Ve Turizm Bakanı, O'nun Anıtlar Ve Müzeler Genel Müdürü Orhan Düzgün'ü De Ordu Valiliğine Ataması Ordu İçin Bir Şans Oldu. Arsasının Temini İçin Büyük Emek Ve Mesai Harcadığım Devletin Bir Kuruş Dahi Sarfetmeden Bakanlığa Kazandırılan Kültür Ve Sanat Merkezinin Yapılması İçin Kazandırılan Arsaya ( Arsa Gereği Gibi Değerlendirilemedi, Büyük Salon Son Derece Yetersiz , Daha Başka Mekanlarda Yaratılabilinirdi), Kültür Sanat Merkezinin Yapılması, Sivil Mimarlık Örneklerimizin Onarılması , Sokak Düzenlemelerinin Yapılması Ve Kurul'da Arkeolojik Kazının Başlatılması Bir Şans Olmuştur. ( Bu Çalışmalar Yeterli Midir Denirse Elbette Değildir).
Kurul'da Başlatılan Kazının Değerli Bilim Adamımız, Hemşerimiz Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyelerinden Prof. Dr. Süleyman Yücel Şenyurt Tarafından Yapılması Da Ayrı Bir Şans. Zaman Zaman Yaptığımız Sohbetlerden De Anladığıma Göre Sayın Yücel Hayatının En Heyecanlı Kazı Çalışmasını Yapıyor Kurulda. 2010 Yılında Başlatılan Kazı Çalışmaları Her Gün Tarihin Derinliklerine Işık Tutacak Biraz Daha Aydınlatacak Şekilde Yıla Yıl Devam Ediyor. Ortaya Çıkan İç Ve Dış Kaleleri Depoları, Sunak Ve Tören Alanları, Kuzeydeki Büyük Kale Giriş Kapısı, Koridorları Ve Mrrdienleri Yollarıyla Artık Kurul Kayası Değil " Kuruş Kalesi " Olarak Arkeoloji Ve Dünya Medeniyet Âlemindeki Yerini Alıyor. Kurul Kayası Kazısı Aynı Zamanda Orta Karadeniz Bölgesinin En Büyük Ve En Önemli Kazısı Olması Açısındanda Ayrı Bir Özellik Arzediyor. Kuzey Kale Kapı Girişinde 200 Kg Ağırlığı Ve 110 Cm. Uzunluğundaki " Kibele " Heykelnin Bulunmasıyla Dünya Arkeoloji Aleminin Gözlerini Orduya, Kurul Kalesine , Kibele Heykeli Ve Prof. Dr. Süleyman Yücel Şenyurt'a Çevrilmesine Vesile Oldu.. Her Yıl 25 Arkeoloğun Çalıştığı Kazı İlimizdeki Hellenistik Döneme Ait Pont Kıralı Vı. Mitridat Dönemine ( M. Ö I. Y.Y.) Dönemine Ait Olup Bir Medeniyet Eseri Olarak İlimizin Belli Bir Dönemini De Su Yüzüne Çıkardı. İşte Bilimin Gücü. İşte Arkeolojinin Ve Arkeolok'un Önemi.
Şimdi Merakla Beklenen Bir Husus Var. O Da Kazı Sırasında Bu Eski Yerleşimin Antik Dönemdeki Adını Ortaya Çıkaracak Yazılı Bir Belgeye Ulaşulmasıdır. Yani Ne Kurul Kayası, Ne De Kurul Kalesi. Tarihteki Bilinen Kendi Adına Kavuşulması. İşte O Zaman Konu Tam Aydınlanacak Tarih Ve Turizm Dünyasına Gerçek Ve Büyük Bir Miras Armağan Edilecektir.
Kurul Kazısının Kaç Yıl Süreceği Bilinmez Ama Yinede En Az Bir 20 - 25 Yıl Daha Devam Eder Gibi Gözüküyor.
Yıla Yıl Kazı Alanının Etrafındaki Araziler Kamulaştırıımakta Kalenin Eteklerindeki Çalışmaya Zemin Hazırlanmaktadır Kazıya Ordu Büyük Şehir Belediydsince De Her Bakımdan Destek Sağlanmaktadır..
Kuruldaki Bu Kazı Çok Sevindiricidir. Ancak İlimizde Daha Pek Çok Kazı Alanlarımız Vardır. Başka Üniversitelrce, Hele De Ordu Üniversitesinde Arkeoloji Bölümününde Bir An Önce Açılarak Kendi Üniversitemizce De Bu Kazı Ve Onarım Çalışmalarının Başlatılması Meraklı Bekleyişlerimizdendir.
Kuruldaki Kazı Çalışmaları Sadece Biz Ordulularca Değil Bütün Arkeoloji Ve Sanat Tarihi Ve Tarih Ve Turizm Dünyasınca Da Yakınen Takip Edilmektedir. Vesile Olanlara Şükran Borçluyuz. Prof. Dr. Süleyman Yücel Şenyurt Ve Kazı Ekibine Tekrar Kolay Gelsin Diyor Sağlık, Sıhat Ve Mutlukukla Verimli Ve Başarılı Çalışmalar Diliyorum.
( * ) - Buradahemen Belirtmek İsterimki Cumhuriyet Ünivrrsitesinden Değerli Hemşerimiz Necati Demir 'De İlin Antik Dönemden İtibaren, Osmanlı Dönemi Öncesi, Danişmentler, Hacıemiroğulları Beylikleri, İl'in Bibliyografyası, Tarihi Ve Diğer Alanlardaki Başarılı Çalışmaları İle Daha Sonra Ordu Üniversitesi Fen - Edebiyat Fakültesi Dekanı Ola Halen Fakültenin Sanat Tarihi Ana Bilimdalı Başkanı O Zamanki Erzurum Ünivedsitesi Öğretim Üyesi Olan Ordunun Damadı Prof. Dr. Ahmet Ali'nin Çalışmasınada Özellikle İşaret Etmek İsterim (** ).
( ** ) - Kendi Başarılı Araştırma Ve Çalışmaları Yanında Yukarıda Yapılması Sağlanan Ordu' Daki Bu Bilimsel Çalışmalardan, Değerli Yazarlarımızdan Başta Mithat Baş Olmak Üzere Daha Bir Çok Yazarımız Son Derece Yararlanmış, Değerli Eserler ( Kitaplar) Yazarak Büyük Emekler Sonucu Eldre Edinilen Bilgilerden Nice Okuyucuların Yararlanması, Bilginin Paylaşılması Günümüz Ve Gelecekteki İnsanlarımızın Da Aktarılması İçin Güzel Hizmetlerde Bulunmuşlardır.