Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba, Bakanlığın 2018 bütçesinin yüzde 67'si olan 14 milyar 514 milyon lirasının tarımsal destekleme olarak çiftçilere ayrıldığını belirterek "Birçok tarımsal ürünün anavatanı olan ülkemizde, tarım sektörünü geliştirmek ve vatandaşlarımızın gıda güvenliğini garanti altına almak için önemli çalışmalar yürüttük, yürütmeye de devam ediyoruz." dedi.

Ahmet Eşref Fakıbaba, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, bakanlığının 2018 yılı bütçesine ilişkin sunum yaptı. Fakıbaba'nın konuşması, ana başlıklarıyla şöyle:

 "İnsanoğlunun varlığını sürdürmesini sağlayan tarım ve gıda üretimi, artık sadece günümüzün değil geleceğin de meselesi haline gelmiştir. Özellikle sanayi devriminden sonra dünyada; şehirler büyüdü, endüstri gelişti, nüfus hızla arttı, küresel ısınmanın olumsuz etkileri artık kendini iyiden iyiye göstermeye başladı. Bütün bu gelişmelere mukabil, su ve toprak kaynaklarının önemi ve korunması gereği de giderek artmaya başladı.

Bu dönemde maalesef insanoğlu hızla gelişmenin ve modernleşmenin peşine düşerken, gıdasını sağlayan toprağını ihmal etti.

Dünyada toplam toprak alanı 13 milyar hektardır ve bu alanın sadece 5 milyar hektarlık kısmı tarım alanıdır.

Bu alanın da 1,5 milyar hektarlık bölümü işlenen tarım alanı olarak kullanılıyor.

Tarıma elverişli olan bu araziler hızla azalıyor.

Gıdayı üretebilmek ve karnımızı doyurabilmek her geçen gün daha da zorlaşıyor.

Geleceğin dünyasında gıda ve tarım bugünkünden çok daha önemli ve kritik bir noktada olacak.

Bu sebeple tarımı çok önemsiyoruz.

Çünkü biliyoruz ki gıdayı kontrol eden dünyayı da kontrol edecek; 2050 yılında dünya nüfusu 10 milyara dayanacak. Oluşacak bu nüfusu besleyebilmek içinse tarımsal üretimimizi %  60 artırmamız gerekiyor. Bugün 39 ülkede gıdaya, 80 ülkede suya erişimde sorun yaşanıyor. 800 milyon insan açlıkla mücadele ediyor. Dünyada her 25 dakikada bir kişi açlık sınırının altına düşüyor. Gelecekte ise kuraklık nedeniyle 2030 yılına kadar 700 milyon insanın yaşadığı yeri terk edeceği tahmin ediliyor.

Bunun için küresel düzeyde tedbirler almak gerekiyor. Tedbir alınmadığı takdirde, tarım ürünlerinden aldığımız verimin de %  25'lere varan oranlarda düşeceği bildiriliyor. Aslında mesele sadece ürettiğimiz ürünün bize yetmemesi değil.

Bir de üretilen ürünün kıymetinin bilinmemesi ve israf edilmesi konusu var. Dünyada her yıl 1,3 milyar ton gıda israf ediliyor. Bu konu beni çok üzüyor. İsraf eden iflas eder. İnsanlar aşırı tükettikçe insanlık tükeniyor maalesef. Bir tarafta açlığın, diğer tarafta israfın bir arada olduğu bir zamanda yaşıyoruz. Adaletsizliğin, gıda paylaşımına fazlasıyla bulaştığı bu yüzyılda, insanoğlu hem kendi hakkaniyetine hem de geleceğine daha dikkatli bakmalıdır.

Kısacası, gelecek yüzyılın en önemli meselesi tarım ve gıdadır.

Üretim için en temel unsurlar olan toprak ve suyun kıymetini bilmeliyiz.

Toprak ve su korunduğu ölçüde geleceğe güvenle bakabiliriz.

Yüce Yaradan'ın insanlığın hizmetine sunduğu bu değerli kaynakları; daha rasyonel kullanmanın yollarının bulunması, sürdürülebilir bir üretim ve tüketim modeli geliştirilmesi gerekmektedir.

Vatandaşlarımızın gıda güvenliğini sağlamak amacıyla, daha planlı, daha verimli ve daha kaliteli üretim yapmak zorundayız.

Bu sebeple Bakanlığımızın 2018-2022 Dönemi Stratejik Planını bu esaslar üzerine kurduk.

Stratejik Planda, Türkiye'nin 2023 hedefleri doğrultusunda tüm iç ve dış paydaşların görüşlerine yer verdik.

Ulusal kaynaklarımızı etkili, ekonomik ve verimli kullanarak faaliyetlerimizi yürütmeyi hedefledik.

Gıda, tarım ve hayvancılıkta rekabetçi, milli ve küresel çözümler üreten güçlü bir Türkiye dedik.

Tarımsal hasılamız 161 milyar dolara ulaştı

Üretmek ve paylaşmak gibi iki önemli hikmeti içinde barındıran Anadolu, tarımla kültürü birlikte harmanlamış bir coğrafyadır.

Birçok tarımsal ürünün anavatanı olan ülkemizde, tarım sektörünü geliştirmek ve vatandaşlarımızın gıda güvenliğini garanti altına almak için önemli çalışmalar yürüttük, yürütmeye de devam ediyoruz.

24 milyon hektar tarım alanımız, 14,6 milyon hektar mera varlığımız, 3 milyonun üzerinde çiftçimizle bugün; 121 milyon ton bitkisel üretim, 23 milyon ton hayvansal üretim, 161 milyar lira tarımsal hasıla, 16,3 milyar dolar tarımsal ihracat gerçekleştiriyoruz.

Son 15 yılda üreticilerimize 103 milyar lira destek verdik

2016'da doğal afetlerin bazı ürünlere olumsuz etkisi sebebiyle %  2,6'lık küçülme gösteren tarım sektörü; 2017 yılında büyüme sürecine tekrar girdi ve ilk 6 aylık süreçte %  3,6 büyüme sağlandı.

Hükümetlerimiz, tarım sektörünün büyümesi ve gelişmesi için daima çiftçimizin yanında yer aldı, devletin tüm imkânlarını seferber etti.

2017 yılsonu dikkate alındığında, son 15 yılda üreticilerimize toplam 103 milyar lira nakit hibe destek sağladık.

Özellikle girdilere yönelik mazot, gübre, tohum ve yem bitkisi desteklerimiz devam ediyor.

Mazot desteğini başlatan hükümet olarak şimdi de yeni bir uygulamayı bu yıl başlattık.

Ürün bazında mazot maliyetinin yarısını destek olarak üreticilerimize ödeyeceğiz.

2018 yılında ise çiftçilerimize toplam 14,5 milyar lira nakit tarımsal destek vereceğiz.

Düşük faizli tarımsal kredi uygulamamız devam ediyor

Tarımsal kredilerde 2017 yılında, faaliyete göre değişmekle birlikte %  25 ila % 100 arasında faiz indirimi, yani sübvansiyon uygulaması devam ediyor.

Böylece üreticilerimiz % 0 ila % 8,25 cari faiz aralığında sübvansiyonlu kredi kullanabiliyorlar.   

Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından 2017 yılının ilk 9 ayında toplam 26,3 milyar lira tarımsal kredi kullandırıldı.

2017 yılında yapılan yasal düzenleme ile 31.12.2016 tarihi itibariyle Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinde muaccel hale gelen tarımsal kredi borçları 5 yıl vadeye yayılarak taksitlendirildi ve yeniden yapılandırıldı.

Yapılandırma kapsamında uygulanan %  11 oranındaki basit faizin %  6'sı Hazine Müsteşarlığı tarafından karşılandı.

Hayvancılık sektöründe ise sıfır faizli kredi uygulaması devam ediyor.

Uygulamanın başladığı 2010 Ağustos ayından 2017 Eylül ayına kadar 423 bin üretici toplam 10,5 milyar lira faizsiz kredi kullanma imkanı buldu.

192 ovayı koruma altına aldık

Çiftçiyi kalkındırmanın ve üretimi artırmanın en önemli unsuru esasen toprağı korumak, ona gereken saygıyı göstermektir.

Topraklarımız nasıl şehitlerimizin kanlarıyla yoğrularak vatan oluyorsa, çiftçilerimizin alın teriyle yoğrularak da bereketleniyor.

Anadolu'nun bu bereketli topraklarını korumak ve en verimli şekilde gelecek nesillere aktarabilmek için azami çaba sarf ediyoruz; 2017 yılında 192 tarımsal ovayı Bakanlar Kurulu Kararı ile koruma altına aldık. Bu ovaların toplam alanı 6,1 milyon hektardır. Koruma altına alınan ovaların 300'e çıkarılması için çalışmalarımız sürüyor.

Arazi toplulaştırma çalışmalarına büyük önem veriyoruz. Toplulaştırmanın ilk başladığı 1961'den bu yana 6,1 milyon hektar alanda arazi toplulaştırması tamamlandı. Bunun 5,6 milyon hektarı son 15 yılda tamamlandı. 1,8 milyon hektar alanda toplulaştırma çalışmaları devam ediyor. 2023 yılına kadar 14 milyon hektar arazinin tamamında toplulaştırmayı tamamlayacağız.

Sulama sistemi kurulumuna yüzde 50 hibe desteği ve sıfır faizli kredi uygulaması devam ediyor

Kuraklık ve su sıkıntısı tarımı tehdit eden en önemli faktördür. Bu sebeple daha fazla tarım arazisini suya kavuşturmak için tüm tedbirleri alıyoruz.

Arazi toplulaştırma ve sulama projelerinin birlikte planlanarak uygulanması için Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile koordineli çalışmalar yapıyoruz.

Suyun doğru ve etkin kullanımı için "Bitki Su Tüketim Rehberleri" hazırlandı.

Damla ve yağmurlama sulama sistemine geçen çiftçilerimize  %  50 hibe desteği ve sıfır faizli kredi uygulamasını devam ettiriyoruz.

Hibe ve krediler ile 2006'dan bugüne kadar yaklaşık 8 milyon dekar alanda damla ve yağmurlama sulama sistemi kurulmasını destekledik.

2009'dan bu güne toplam 84 bin hektar tarım alanının drenaj problemini çözdük ve yeniden tarıma kazandırarak, üretim çarkına dahil ettik.

 941 Havzada 21 ürüne destek veriyoruz

Bitkisel üretimimizi artıran birçok projeyi hayata geçirdik;

Milli Tarım Projesi kapsamında, bitkisel üretimde 2017 yılında Havza Bazlı Üretimi Destekleme Modeline geçtik.

Model kapsamında 941 tarım havzasında 21 ürün destekleniyor (Buğday ve yem bitkileri tüm havzalarda destekleniyor).

Bu ürünler ülkemiz için stratejik öneme sahip, arz açığı olan,  hayvan beslenmesi ve bölgesel açıdan önem arz eden ürünlerdir.

Gübrede %  18 olan KDV, Hükümetimiz tarafından 2016 yılı Şubat ayında yapılan yasal düzenleme ile kaldırıldı.

Organik tarım ve iyi tarım uygulamalarına önem verdik.

Havza modeline göre belirlenen "Gübreleme Rehberleri" hazırlandı. 

Tarım sigortalarının kapsamı daha da genişleyecek

Üreticileri doğal afetlere karşı güvence altına alan ve çiftçinin kara gün dostu olan TARSİM ile 2006 Haziran-2017 Eylül döneminde toplam; 8,8 milyon adet poliçe düzenlendi, 118 milyar lira değerinde tarımsal varlık sigortalandı, 3,4 milyar lira prim desteği ve 3,5 milyar lira hasar tazminatı ödendi.

2017 yılında TARSİM'in kapsamını genişlettik ve yeni konular dahil ettik; Buğday'da İlçe Bazlı Kuraklık Verim Sigortasına geçildi. Kiraz'da kayıplara neden olan hasat öncesi yağmur riski teminat kapsamına alındı. Meyvecilikte ürünün yanında ağaçlar da sigorta kapsamına alındı. Asmalarda üzümün yanında asma yaprağı da teminat kapsamına alındı. Ayrıca, büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda hırsızlık ta teminat kapsamına alındı.

Tarım sigortalarının kapsamını daha da genişletmek için çalışmalarımız sürüyor. 2018 yılında İlçe Bazlı Kuraklık Verim Sigortası tüm tahılları kapsayacak şekilde uygulanmaya başlayacak. (Buğday, Arpa, Çavdar, Tritikale, Yulaf).

TMO, 1 milyar lira değerinde 100 bin ton fındık aldı

Lisanslı Depoculuk konusunda önemli çalışmalar yürütüyoruz. Bu kapsamda özel sektör tarafından toplamda 3,5 Milyon ton kapasiteli hububat deposu için kiralama sözleşmesi imzalandı ve inşaatlara başlandı.

TMO kanalıyla iç ve dış piyasaları yakından takip ederek, hem piyasaları düzenleyici hem de üreticilerimizin mağduriyetini önleyici tedbirleri alıyoruz

TMO tarafından 2017 Ekim ayı itibariyle; 2 milyon 50 bin ton buğday, 205 bin ton mısır alımı yapıldı. Bu alımlar karışlığında çiftçilerimize toplam 2 milyar lira ödendi.

Kuru üzüm (9 kalite) için alım fiyatı 12 Eylül 2017'de 4 TL/kg olarak açıklandı. Ekim ayı itibariyle 5 bin tona yakın kuru üzüm alındı ve üreticilere yaklaşık 20 milyon lira ödendi. Alımlar devam ediyor.

Fındık fiyatlarının üretici aleyhine düşmesini önlemek amacıyla TMO kanalıyla 21 Ağustos 2017 itibariyle Levant kalite için 10 TL/kg, Giresun kalite için 10,5 TL/kg fiyattan fındık alımına başladık.

Ekim ayı itibariyle 1 milyar lira değerinde 100 bin ton fındık alındı ve üretici hesaplarına 800 milyon lira aktarıldı.

Fındıkta alan bazlı gelir desteğine dekara 170 lira olacak şekilde devam ediyoruz.

Ayrıca 13 TL mazot ve gübre desteğiyle birlikte fındık için dekara toplam 183 lira destek veriyoruz.

Fındıkta, 2009 yılından 2017 yılına kadar olan 9 yıllık dönemde toplam 6,1 milyar lira alan bazlı destek ödemesi yapıldı.

Çeltik konusunda ise 12 Eylül 2017'den itibaren emanet alımlara başlandı. Piyasa fiyatları üretici lehine olduğundan TMO tarafından müdahale alımı yapılmadı.

Kısacası TMO üreticilerimizin mağdur olmaması için gerektiğinde regülasyon görevini çok iyi bir şekilde yerine getiriyor.

Tüm üreticilerimiz de bu kapsamda memnuniyetlerini dile getirmektedir.