Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Ordu Milletvekili Naci Şanlıtürk, fındık fiyatının enflasyona yenik düştüğünü belirterek, fiyatların bu seviyelerde seyretmesi halinde TMO’nun yeniden alımlara başlamak için devreye girmesinin gündeme geleceğini söyledi.

Milletvekili Şanlıtürk, 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifinin 5'inci maddesi üzerine Milliyetçi Hareket Partisi Grubu adına TBMM Genel Kurulunda söz alarak fındık fiyatı, alan bazlı destek ödemesi, kahverengi kokarca, bal üretimi, kivi üretimi, balıkçı barınakları, yapımı devam eden göletler, Bolaman havzası projesi ve Ordu Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılacak olan köprüler için önemli açıklamalarda bulundu.

“TMO’NUN FINDIK ALMASI TEKRAR GÜNDEME GELECEK”

Yıl sonu itibarı ile fiyatların bu seviyelerde kalması halinde TMO’NUN yeniden devreye girebileceğini belirten Milletvekili Şanlıtürk, “Ordu’nun 227 bin hektar alanda yılda 200 ila 250 bin ton arasında üretimle Türkiye fındık üretiminin üçte birini karşılamaktadır. Şu an piyasada fındık fiyatı 120 TL civarında seyretmektedir.

Fiyatın üzerinde tekelci firma ve içerideki işbirlikçilerinin uyguladığı bir baskı vardır. TMO 31 Aralık 2024’e kadar 130 TL’den fındık alacağını açıklamıştı.
130 TL fiyat Temmuz - Ağustos ayı için normal karşılansa da yaşanan enflasyon nedeniyle fiyat düşük kalmıştır. 31 Aralıktan sonra da fiyatların serbest piyasada düşmesi durumunda TMO’nun fındık alması tekrar gündeme gelecektir.

Ordu ili de Karadeniz Bölgesinin diğer illeri gibi göç veren bir ildir. Üreticinin fındıktan kar edememesi neticesinde geçimini sadece fındıktan sağlayan üretici oranı neredeyse %15lere düşmüştür. Üreticinin %80-85i asıl işinin yanında babadan kalan bahçelerinde fındık üretmektedir. Üretici desteklenmediği takdirde bu oran gittikçe azalacaktır. Maliyetler, özellikle işçilik maliyetleri sürekli arttığından üretici kar edememektedir” dedi.

“ALAN BAZLI DESTEK ÖDEMELERİ YERİNDE SAYDI”

Fındıkta alan bazlı destek ödemelerinin 2009 yılında 150 TL olduğunu bunun karşılığının da 100 Dolar ettiğini, bugün gelinen noktada ise bu rakamın ancak 10 dolar seviyesinde olduğunu ifade eden Şanlıtürk, “Bu yıl açıklanan tarımsal ürünlerdeki destekleme, fındık için 366 TL olarak belirlenmiş, 2026 yılının mart ayında üreticilerimizin hesaplarına yatacaktır. Bence asıl tepki o zaman ortaya çıkacaktır. Çünkü fındıkta alan bazlı destekleme gübre ilaç dahil 2009 yılında açıklandığında 150 TL yani yaklaşık 100 dolarken, 2026 için açıklanan rakam bugünkü rakamla dahi 10 dolar bile etmemektedir. 

Fındığın anavatanı olan Doğu Karadeniz Bölgesindeki üretici desteklenmelidir. Arazi şartları işçilik maliyetleri gibi maliyetlerin yüksek olması nedeniyle Ordu, Giresun ve Trabzon’a yani yamaç arazilere bir fark fiyatı verilmelidir. Cumhur ittifakı olarak fındık üreticimizin her zaman yanında olduk, olmaya da devam edeceğiz” diye konuştu.
“KOKARCA FINDIKTA 70 BİN TONA YAKIN ZARAR VERDİ”

Kahverengi kokarca zararlısı ile mücadelenin aralıksız devam ettiğini vurgulayan Milletvekili Şanlıtürk, şöyle konuştu: Fındığın bunca derdi varken 2022-2023 yıllarında fındık üreticisi bölgemize Gürcistan’dan gelen kahverengi kokarca böceği zararlısıyla karşılaşmıştır.
İhracattan gelecek zararlar henüz ortaya çıkmamışken, 2024 ürünü fındıkta 70 bin tona yakın zarar tahmin edilmektedir.

Ben buradan tarım bakanımıza ve tarım bakanlığı yetkililerimize teşekkür ediyorum. Bu zararlıyla mücadelede üreticimize gereken desteği vermişlerdir.
Şu an Ordu’da Türkiye’ye örnek olacak bir kışlak ilaçlama mücadelesi verilmektedir. 280 bin kışlak ilaçlanması hedeflenmektedir. Bunun yaklaşık yarısına yakının ilaçlaması yapılmıştır. Ben buradan emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.

Bütün bu çalışmaların amacı kahverengi kokarca böceğinin 2025 yılı ürüne vereceği zararı en aza indirgemektir.”

“HİLELİ BAL İLE MÜCADELE DEVAM ETMELİ”

Hileli ballar konusunda yapılan operasyonlara teşekkür eden ve denetimlerin  devam etmesini isteyen Milletvekili Şanlıtürk, şu ifadelere yer verdi: “İlimiz Türkiye’de bal üretiminde de birinci sırada yer almaktadır. 3500 işletmede yaklaşık 11 bin kişi, 600 bini aşkın kovanla birlikte yıllık 20 bin tona yakın bal üretimi gerçekleştirmektedir. Süzme bal gıda kodeksinde yerini almıştır. Petekli bal dediğimiz çerçeve balın da gıda kodeksine alınmasını talep ediyoruz.

Prolin değeri 180 ve üzeri olan ballar Avrupa Birliği ülkeleri dahil bütün ülkelere ihraç edilebilmektedir. Tarım Bakanlığımız ülke içerisinde 300 prolinin altındaki balların satışını yasaklamıştır.

Bal sezonunun kurak ve zayıf geçtiği yıllarda balda prolin değeri 300ün altına düşmektedir. Prolin ve diastaz değerlerinin gözden geçirilerek esnetilmesi üreticiyi rahatlatacaktır. Arıcılarımıza verilen kovan başı destek 60 TL’den 180-190 TL’lere kadar çıkarılmıştır.

Ayrıca hileli ballar konusunda yapılan operasyonlar için teşekkür ediyoruz. Bu operasyonların devam etmesi gerekiyor. Hem arıcımızın ürettiği ürün gerçek değerine ulaşmış olacak hem de vatandaşımız güvenli gıdaya ulaşmış olacak. Bu manada Tarım Bakanlığımız başta olmak üzere; emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz.”

“BALIKÇI BARINAKLARI YETERSİZ”

Ordu2da bulunan balıkçı barınaklarının yetersiz olduğunu açıklayan Milletvekili Şanlıtürk, şöyle dedi: “Yine ilimizde 500e yakın teknede 8000e yakın insanımız hem yurt içinde hem yurt dışında balıkçılık faaliyetleri yürütmektedir. İlimizdeki balıkçı barınakları bu teknelere yetmemektedir. İçlerinde çekek yerleri de olan barınaklara ihtiyaç vardır. Mevcut balıkçı barınaklarımızın mendireklerinin yeterli olmaması ve bölgede yaşanan seller neticesinde 4-5 yılda bir barınakların içi 4 ila 8 metre arasında dolmaktadır.

Ulaştırma Bakanlığımızdan bölgedeki tarama gemisini bölgeye göndererek;
Gülyalı, Altınordu Kumbaşı, Perşembe Kacalı, Kışlaönü, Medreseönü ve
Ünye balıkçı barınaklarını temizlemesini talep ediyoruz.”

“KİVİ DE DESTEK KAPSAMINA ALINMALI”

Ordu’nun kivi üretiminde Yalova’dan sonra 8 bin ton üretim ile ikinci sırada yer aldığını anımsatan Milletvekili Şanlıtürk, şunları dile getirdi: “Ordu kivisi Türkiye’de ilk defa coğrafi işaret almıştır. Damak tadı, aroması ve depoda daha uzun süre dayanması sebebiyle çokça tercih edilmektedir.

2024 yılı içerisinde Ordu ekonomisine 300 milyon katkı sağlamıştır. Fındığa ilave getirici ürün olarak değerlendirilmektedir. Her yere kontrolsüz bir şekilde kivi dikilmesinin önüne geçilmelidir. Kivi suya çok ihtiyaç duyan bir bitki olduğu için Karadeniz İklimi kivi için daha uygundur. Doğrudan gelir desteğinden muaf olan kivinin de alan bazlı destek ödemelerine dahil edilmesi gerekmektedir.”

“BÜYÜKŞEHİRİN GÖLETLERİ TEK BAŞINA YAPMASI MÜMKÜM DEĞİL”

Ordu’nun her ilçesine yapılması planlanan göletlerin Büyükşehir Belediyesinin bütçesi ile yapılmasının mümkün olmadığını ve destek verilmesi gerektiğini ifade eden Milletvekili Şanlıtürk, bu konuda da şunları söyledi: “Ordu ilimiz Karadeniz bölgesinde olması sebebiyle çok yağış alan iller arasında olmasına rağmen; bölgenin engebeli yapısı, yerleşim yerlerinin dağınık olması, yaz aylarında nüfusun 3 katına çıkması, baraj ve göletlerin tamamlanmamış olması nedeniyle su sıkıntısı yaşamaktadır.

Büyükşehir belediyesinin programında her ilçeye gölet yapılması olmasına rağmen şu ana kadar bu göletler yapılamamıştır. Bu kapsamda planlanan; Mesudiye için Yavşan Göleti, Kabadüz için Çambaşı Göleti, Gölköy-Gürgentepe için Kırtaş Göleti, Çaybaşı Merkez, Ünye Tekkiraz ve İnkur Mahalleleri için Çağlayan Göleti, Altınordu kırsal mahalleleri ve Perşembe için Kurşunçal Göleti, Çamaş Göleti, Akkuş Göleti, Kabataş Göleti Aybastı için Baydarlı Göleti’nin bir an önce tamamlanması gerekmektedir.

Büyükşehir Belediyesinin toplayacağı su parası ile ya da nüfusa göre merkezi bütçeden aldığı kaynakla bunların yapılabilmesi mümkün değildir. Merkezi bütçeden pay ayrılırken sadece nüfus kriterine göre değerlendirme yapılmamalıdır.

Coğrafi şartlar da göz önünde bulundurularak baraj, gölet ve depolama tesislerine yetecek kadar pay verilmeli ya da Bakanlık DSİ eliyle bu tesisleri yapmalıdır. İlimizde birçok dere ve ırmağın ıslah edilmesi, tresubat tutucu sel kapanlarının yapılması, bir çok yere yapılması planlanan köprüler için 2025 yılı bütçesinden ödenek ayrılmasını talep ediyoruz.”

“HAVZA PROJELERİ ORDU İÇİN ÇOK ÖNEMLİ”

Ordu’da yapımına başlanan ve yapılması düşünülen havzaların Ordu ili içn çok önemli olduğunu vurgulayan Şanlıtürk, şöyle dedi: “Bölgede 2023 yılı içerisinde Avrupa birliği hibe kaynakları da kullanılarak Bolaman havzası projesi hayata geçirilerek yöre insanlarına destek olunmuştur. Aynı şekilde Ordu merkez ve arka ilçeleri kapsayan Melet havzası projesi ve Ünye ilçemizde yer alan Cevizdere havzası projelerine hayatiyet kazandırılmalıdır. Bu projeler sayesinde; tarım, hayvancılık, turizm ve ulaşım gibi birçok sektörün gelişmesiyle bölgenin kalkınmasına fayda sağlanacaktır. Ben tekrar 2025 bütçesinin hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. Genel kurula saygılarımı sunuyorum.”

Bu arada Milletvekili Şanlıtürk, Strateji ve Bütçe Başkanlığının 2025 yılı bütçesine program dışı giderler adı altında 276 milyar 255 milyon 165 bin lira ödenek koyulduğunu da belirterek, bu ödeneklerin Personel Giderlerini Karşılama Ödeneği,
Yedek Ödenek, Yatırımları Hızlandırma Ödeneği ve Doğal Afet Giderlerini Karşılama Ödeneği olduğunu da sözlerine ekledi.