Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Ordu Milletvekili Seyit Torun, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) de fındıkta verimliliğin artırılması ve Pazar payının küçülmesine dikkat çekerek, Araştırma Komisyonu kurulması için önerge verdi.

Fındık verimliliğinde ki ve Pazar payında ki düşüş nedeniyle önerge veren CHP’li Torun’un, meclise verdiği teklif ise şu şekilde kaydedildi;

“Fındık üretimi ve ticareti bütün Karadeniz sahil şeridi için önemli bir gelir kaynağı oluşturmakta, fındık üretiminde lider olan Ordu için ise hayat kaynağı özelliği taşımaktadır.

Fındık ihracatı ülkemizin en önemli döviz girdilerinden birini oluşturmaktadır. Bütün bu artıları sebebiyle stratejik ürün olarak adlandırılan fındık üretiminde ekonomik ve tarımsal teknolojilerdeki gelişmelere ayak uydurulmaması, fındık için politika üretilmemesi sebepleriyle ülkemizin bu değerli sektördeki payı her geçen yıl azalmaktadır.

Türkiye’de fındık dikim alanına ilişkin veriler 1930 yılından başlamakta, aradan geçen 94 yılda ekim alanları yüksek oranlarda artarken, verimlilik oranlarımız sürekli gerilemektedir. 2022 yılı ölçümlerine göre fındığın anavatanı olan Doğu Karadeniz’de dekar başına alınan verim 93.1 kg iken Amerika Birleşik Devletlerinde 285 kg, Çin’de 195 kg, Gürcistan’da 180 kg’dir. 40 yıl önce dünya fındık piyasasındaki payımız yüzde 80 seviyesinde iken son yıllarda yüzde 60’lar seviyesine kadar gerilemiştir.

Fındıkta rakip ülkeler dikili alan miktarını artırarak, verimliliği sürekli daha üst seviyelere taşıyarak pazar paylarını artırmakta, Türkiye’deki bunca kan kaybına karşın halen Tarım ve Orman Bakanlığı fındığımızın korunması ve verimliliğin geliştirilmesine yönelik somut adımlar atmamaktadır.

Fındık üreticisi yüksek enflasyondan korunamamakta, bahçeleri istila eden zararlılara karşı mücadelede yalnız bırakılmaktadır. Ekonomik ömrünü tamamlayan bahçelerin yenilenmesi, çiftçimize modern zirai yöntemlerin ulaştırılması, fındık sanayisinin geliştirilmesi, zararlı istilasına ve iklim değişikliklerine dayanıklı fındık türlerinin yetiştirilmesi, sektör paydaşlarının bir araya getirilerek ortak sorunların kimseyi mağdur etmeden çözülmesi, fındık üreticilerine verilen desteklerin günün koşullarına göre güncellenmesi gibi hayati konulara çözüm getirilmesi için acilen harekete geçilmesi gerekmektedir.

Yıllık 2-2.5 milyar dolar değerindeki döviz getirisiyle fındık altın kadar değerli bir ihracat kalemidir. Söz konusu gelir 2022 yılında 1.8 milyar dolara kadar gerilemiştir. Toprağı, havayı ve suyu kirleten maden projelerine, şehirlerimizi beton dağlarına çeviren inşaat projelerine sağlanan kolaylıklar ve destekler fındık üretimi için sağlanabilirse kendi topraklarımızda, doğaya zarar vermeden, fındık dallarından altın fışkıracağına şüphe yoktur.  

         Fındık sektörünün dağ gibi birikmiş sorunlarına gerçekçi çözümler üretilmesi, verimliliğin artırılması, çiftçimize yeni teknolojilerin ulaştırılması, dayanıklı ve ekonomik değeri yüksek fındık türlerinin üretimi,  fındık sanayisinin geliştirilmesi, fındık piyasasındaki payımızın yükseltilmesi, fındık üretiminde sürdürülebilir yapıların kurulması ve fındık üretiminin iyileştirilmesi için gerekli mevzuat düzenlemelerinin şekillendirilmesi amacıyla Anayasa’nın 98’inci ve TBMM İçtüzüğünün 104 ve 105’inci maddeleri uyarınca Meclis araştırması açılmasını arz ederiz.”