Can Hayat ÖZYURT - Orman Endüstri Mühendisi, TOD Bakanlık Temsilcisi, [email protected]

Özelleştirme modası gelip çattığında altın yumurtlayan tavuğun bile satılmak istendiği dönemleri yaşadık. Benim çalıştığım Akkuş ilçesinde 1990’lı yıllarda, Orman Genel Müdürlüğü (OGM) ile ORÜS arasında had safhaya ulaşan tomruk hammaddesi anlaşmazlıkları başlamıştı. OGM, ORÜS’e tomruk tahsislerinde sıkıntı yaratmaya başlamış, bir süre sonra ise hammadde akışı sağlanamaz hale gelmiş ve ORÜS işçilerine maaş ödeyebilmek için yurtdışından tomruk ithali yoluna gitmişti.

ORÜS’ü bitirme oyunu başlamıştı. Akkuş ormanlarından üretilen kayın tomruklar taze halde iken daha dalları üzerinde depoya giderken ORÜS Fabrikası önünden geçiyordu. Fabrika personeli bizler adeta seyrediyorduk, zira bir tiyatro oyunu gibi idi. Fabrikanın önünden geçen tomruklar depoya gidiyor, orada istif oluyor, satışa çıkıyor, tüccar yüksek fiyatla satın alıyordu. ORÜS olarak ihalelere girdiğimizde ise bizlere verilen limiti aşmamamız talimatlandığı için tomruklar tüccara kalıyor fakat her durumda, kayın tomruklarda geçen satış - istif süreleri içinde kalite kaybı oluşuyordu. Ardaklanma meydana geliyordu. Ardaklanma oluşmaması için ORÜS fabrikalarında yağmurlama sistemi ve tomruk havuzları vardı. Buralarda üretime hemen verilemeyecek stoktaki kayın tomruklar, su içinde muhafaza edilerek Lif Doygunluk Noktası %28’in üzerinde tutulabiliyordu. Bu işlemin yapılmadığı orman depolarında kayın tomruklar hızla su kaybedince, ardaklanma oluşuyor ve kalite kaybı meydana geliyordu.

ORÜS Genel Müdürlüğü çarkları çevirebilme adına Almanya, Fransa, Avusturya, Rusya’dan kayın ve huş tomruklar ithal etmiş, tomruklar gemiler ile Samsun Limanına indirilmiş, buradan Akkuş, Bafra, Ayancık ve Vezirköprü fabrikalarına gönderilmişti.

Akkuş ormanlarında üretilen tomruklar gözümüzün önünden depoya giderken,  3.000 km mesafelerden ithal edilen tomruklar, gemilerle Samsun Limanına, oradan da kamyonlarla Akkuş’a geliyordu. Tarifini kelimelere dökmekte zorlandığım anlardı. 

(Devamı var)