Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, Türkiye'de 2008 yılında 4 kişi olan ortalama hanehalkı büyüklüğünün, azalma eğilimi göstererek 2022 yılında 3,17 kişiye düştüğü görüldü.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılı İstatistiklerle Aile verilerini paylaştı. TÜİK verilerine göre ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il Şırnak oldu. Şırnak ilini 4,81 kişi ile Şanlıurfa ve 4,67 kişi ile Batman izledi. Ortalama hanehalkı büyüklüğünün en düşük olduğu iller ise 2,54 kişi ile Tunceli ve Çanakkale oldu. Bu illeri, 2,57 kişi ile Giresun ve 2,61 kişi ile Balıkesir izledi.

TEK KİŞİLİK HANEHALKLARININ ORANI ARTTI

         ADNKS sonuçlarına göre, 2014 yılında %13,9 olan yalnız yaşayan fertlerden oluşan tek kişilik hanehalklarının oranının 2022 yılında %19,4'e yükseldiği görüldü.

Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranında azalma görüldü

         Tek çekirdek aile olarak ifade edilen, yalnızca eşlerden veya eşler ve çocuklarından veya tek ebeveyn ve en az bir çocuktan oluşan hanehalklarının oranı, 2014 yılında %67,4 iken 2022 yılında %64,5'e geriledi. Diğer yandan, geniş aile olarak tanımlanan ve en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarının oranı 2014 yılında %16,7 iken 2022 yılında %12,8'e düştü.

 ÇEKİRDEK AİLE BULUNMAYAN BİRDEN FAZLA KİŞİDEN OLUŞAN HANEHALKLARININ ORANI ARTTI

         Aralarında eş, anne-çocuk veya baba-çocuk ilişkisi olmayan fertleri içeren; diğer bir ifadeyle çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının oranında artış olduğu gözlendi. Söz konusu hanehalklarının oranı 2014 yılında %2,1 iken 2022 yılında %3,3'e yükseldi.

 TEK KİŞİLİK HANEHALKLARININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL GÜMÜŞHANE OLDU

         İllere göre hanehalkı tipleri incelendiğinde, 2022 yılında tek kişilik hanehalklarının oranının en yüksek olduğu ilin %30,4 ile Gümüşhane olduğu görüldü. Gümüşhane ilini %29,9 ile Tunceli ve %29 ile Giresun izledi. Diğer yandan tek kişilik hanehalklarının oranının en düşük olduğu il ise %11,1 ile Batman oldu. Bu ili %11,3 ile Diyarbakır ve %11,6 ile Şanlıurfa izledi.

TEK ÇEKİRDEK AİLEDEN OLUŞAN HANEHALKLARININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL ADIYAMAN OLDU

         Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2022 yılında %73 ile Adıyaman oldu. Adıyaman ilini %72,8 ile Gaziantep ve %72,5 ile Diyarbakır takip etti. Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en düşük olduğu il ise %52,9 ile Tunceli oldu. Tunceli ilini %55,2 ile Yalova ve %55,4 ile Gümüşhane izledi.

HANEHALKLARININ %10,3'ÜNÜ TEK EBEVEYN VE ÇOCUKLARI OLUŞTURDU

         Türkiye'de 2022 yılında toplam hanehalklarının %10,3'ünü tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalkları oluşturdu. Toplam hanehalklarının %2,3'ünü baba ve çocuklardan oluşan, %8'ini ise anne ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oluşturduğu görüldü.

 TEK EBEVEYN VE ÇOCUKLARDAN OLUŞAN HANEHALKLARININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL BİNGÖL OLDU

Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2022 yılında %12,6 ile Bingöl oldu. Bu ili, %12,4 ile Adana ve Elazığ illeri izledi. Bu oranın en düşük olduğu iller ise %7,6 ile Ardahan, %7,9 ile Tokat ve %8 ile Yozgat oldu.

         Toplam hanehalkları içinde anne ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu iller, %9,9 ile Bingöl, %9,7 ile Adana, %9,6 ile Elazığ olurken, bu oranın en düşük olduğu iller ise %5,2 ile Ardahan, %5,9 ile Yozgat ve Kars oldu.

         Diğer yandan, baba ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu iller, %3,6 ile Kilis, %3,1 ile Iğdır ve Malatya olurken, bu oranın en düşük olduğu iller ise %1,8 ile Nevşehir, %1,9 ile Tokat ve Sinop oldu.

 GENİŞ AİLEDEN OLUŞAN HANEHALKLARININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL HAKKARİ OLDU

         Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2022 yılında %20,5 ile Hakkari oldu. Hakkari ilini %18,7 ile Batman, %17,3 ile Bartın ve Şırnak izledi. Bu oranının en düşük olduğu il ise %8,6 ile Eskişehir oldu. Eskişehir ilini %9,2 ile Çanakkale ve %9,3 ile Niğde izledi.

Toplam resmi evlilikler içinde son evliliğinde akraba evliliği yapanların oranı %8,3 oldu

         ADNKS sonuçlarına göre, 2022 yılında toplam resmi evlilikler içinde, son evliliğinde birinci dereceden kuzenleri ile akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranı %8,3 oldu. Akraba evlilikleri akrabalık türüne göre incelendiğinde, akraba evliliği yapmış bireylerin %46,5'inin hala/dayı çocukları ile %27,2'sinin amca çocukları ile ve %26,3'ünün ise teyze çocukları ile evli olduğu görüldü.

 AKRABASIYLA EVLİ OLAN BİREYLERİN EN FAZLA OLDUĞU İL MARDİN OLDU

         Toplam resmi evlenmeler içindeki akraba evlilikleri illere göre incelendiğinde, 2022 yılında toplam evli bireyler içinde son evliliğinde akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranının en fazla olduğu il %20,3 ile Mardin oldu. Bu ili %18,6 ile Şanlıurfa, %16,9 ile Siirt ve Diyarbakır izledi. Akraba evliliği yapmış bireylerin oranının en az olduğu il ise %1,1 ile Edirne oldu. Bu ili %1,5 ile Kırklareli ve %2 ile Çanakkale izledi.

 AKRABA EVLİLİĞİ ORANI 2022 YILINDA %3,9 OLDU

         Evlenme istatistikleri sonuçlarına göre, 2010 yılında gerçekleşen resmi evlenmelerin %5,9'unun akraba evliliği olduğu ve bu oranın sonraki yıllarda sürekli düşüş göstererek 2017 yılında %4,4, 2022 yılında ise %3,9 olduğu görüldü.

Akraba evliliği oranının en yüksek olduğu il %18,4 ile Şanlıurfa oldu

         Akraba evliliği oranı illere göre incelendiğinde, 2022 yılında akraba evliliği oranının en yüksek olduğu ilin %18,4 ile Şanlıurfa olduğu görüldü. Bu ili, %13,7 ile Mardin ve %12,9 ile Muş izledi. Akraba evliliği oranının en düşük olduğu iller %0,7 ile Burdur, Edirne ve Bolu oldu. Bu illeri %0,8 ile Balıkesir, Düzce ve Karabük izledi.

 BİREYLERİN MUTLULUK KAYNAĞI AİLELERİ OLDU

         Yaşam Memnuniyeti Araştırması, 2022 sonuçlarına göre bireylerin mutluluk kaynağı olan kişiler incelendiğinde, kendilerini en çok ailelerinin mutlu ettiğini belirtenlerin oranı %67,6 olurken, bunu sırasıyla %16,3 ile çocuklar, %4,8 ile kendisi, %3,9 ile eş, %3,8 ile anne/baba ve %1,9 ile torunlar takip etti.

 BABASI VEFAT ETMİŞ ÇOCUKLARIN SAYISI 266 BİN 532 OLDU

ADNKS sonuçlarına göre, 2022 yılında Türkiye'de toplam 22 milyon 578 bin 378 çocuk içinde, hem annesi hem babası vefat etmiş çocuk sayısının 4 bin 219, babası vefat etmiş çocuk sayısının 266 bin 532, annesi vefat etmiş çocuk sayısının ise 81 bin 420 olduğu görüldü.

         Cinsiyete göre incelendiğinde, hem annesi hem babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 2 bin 200, kız çocuk sayısının 2 bin 19, babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 136 bin 436, kız çocuk sayısının 130 bin 96, annesi vefat etmiş erkek çocuk sayısının 41 bin 404, kız çocuk sayısının 40 bin 16 olduğu görüldü.

 SON BİR YIL İÇİNDEKİ BOŞANMA OLAYLARINDAN 180 BİN 592 ÇOCUK ETKİLENDİ

         Kesinleşen boşanma davaları sonucunda 2022 yılında 180 bin 954 çift boşanırken 180 bin 592 çocuk velayete verildi. Boşanma davaları sonucu, çocukların velayetinin çoğunlukla anneye verildiği görüldü. Çocukların velayetinin 2022 yılında %75,7'si anneye, %24,3'ü babaya verildi.

 TAŞINABİLİR BİLGİSAYAR BULUNAN HANELERİN ORANI %46,6 OLDU

         Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre, evden İnternete erişim imkânına sahip olan hanelerin oranı 2004 yılında %7 iken 2022 yılında bu oran %94,1 oldu. Diğer yandan hanelerde dizüstü, tablet, netbook gibi taşınabilir bilgisayar bulunma oranı %0,9'dan %46,6'ya, cep telefonu/akıllı telefon bulunma oranı %53,7'den %99,2'ye yükseldi.

GENİŞ AİLELERİN %28,9'UNUN YOKSULLUK SINIRININ ALTINDA YAŞADIĞI GÖRÜLDÜ

         Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60'ı dikkate alınarak belirlenen sınıra göre yoksulluk oranı 2022 yılında %21,6 olarak gerçekleşti.

         Hanehalkı tipine göre yoksulluk oranı incelendiğinde ise tek kişilik hanehalklarının %10,9'unun, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının %21'inin, geniş ailelerden oluşan hanehalklarının %28,9'unun, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının ise %15,5'inin yoksulluk sınırının altında yaşadığı gözlendi.

 KENDİLERİNE AİT BİR KONUTTA YAŞAYANLARIN ORANI %56,7 OLDU

         Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, 2022 yılında konutun mülkiyet durumları incelendiğinde, fertlerin %56,7'sinin oturduğu konutun kendilerine ait olduğu, %27,2'sinin ise kiracı olduğu görüldü. Lojmanda oturanların oranı %1,1 olurken kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise %15,1 olarak gerçekleşti.

 KONUTUN İZOLASYONUNDAN DOLAYI ISINAMAMA EN ÇOK KARŞILAŞILAN KONUT VE ÇEVRE PROBLEMİ OLDU

         Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre fertlerin %33,61'inin 2022 yılında konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu yaşadığı, %33,57'sinin sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi vb. nedenlerle sorun yaşadığı ve %21,72'sinin trafik veya endüstrinin neden olduğu hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlar yaşadığı görüldü.