Basın İlan Kurumu (BİK) tarafından hazırlanan ve Avrupa Birliği Erasmus + programı KA 1 Gençlik Katılım Faaliyetleri kapsamında finanse edilen Dijital Çağda Sosyal Ağlar Hukuku Çalıştayı İzmir’de yapıldı.

 Çalıştaya katılan BİK Genel Müdürü Cavit Erkılınç, basın ve internet haberciliği ile dezenformasyonla mücadeleyi içine alan düzenlemenin yürürlüğe girmesinin Türk basın tarihi açısından bir dönüm noktası olduğunu söyledi.

İnternet haber sitelerinin süreli yayın kapsamına alınmasının dijital çağın gerçekleri ile örtüşmesi ve rekabetçi piyasa koşulları açısından taşıdığı öneme işaret eden Erkılınç, “Mesele sadece bununla da sınırlı kalmıyordu. İnsani ve vicdani değerler bakımından ciddi bir sorunla karşı karşıyaydık. İnternet haber sitelerinde haber müdürü, editör, muhabir, foto muhabiri, grafiker gibi çalışan arkadaşlarımızın birçoğunun özlük hakları neredeyse hiç yoktu, verilmiyordu. Yine mesleki kimlik anlamında basın kartı alabilmeleri mümkün değildi. Şimdi tüm bu sorunları ortadan kaldıracak yeni bir döneme geçiş yapmış bulunuyoruz” ifadelerini kullandı.

İftira ve itibar suikastları önlenecek

İnternet medyasına yönelik yasal düzenlemenin bir diğer önemli boyutunun ise haberin kaynağı, öznesi ile hedef kitlesine yönelik olduğunun altını çizen Erkılınç, kimliksiz ve sahipsiz internet siteleri üzerinden yapılan operasyon haberlerinin de son bulacağını kaydetti.

Dijital Çağda Sosyal Ağlar Hukuku Çalıştaylarını bu anlamda çok kıymetli bulduğuna değinen Erkılınç, şöyle devam etti:

“Geride bıraktığımız 20 yılda yüzlerce bürokrat, siyasetçi, yerel idareci veya sıradan vatandaşımız yalanın, iftiranın hedefi oldu, itibar suikastına uğradı. Tekzip göndereceksin muhatap tüzel kişilik yok. Dava tebligatı yapacaksın adres yok. Ziyaret edip açıklama yapayım istiyorsun haberi yazan veya yaptıran yok. Adeta mayın tarlasına dönen, hangisinin kime zarar vereceği öngörülemeyen dijital mecrada, yasayla birlikte ciddi bir temizlik yaşanacağına inanıyorum. Niyeti gazetecilik olmayanların sektörde tutunması artık imkansız hale gelmiş oluyor. Diğer taraftan gerçekten gazetecilik yapan, emek veren, üretim yapan haber sitelerimizin hak ettikleri değere kavuşmaları sağlanıyor, kötü örnekler nedeniyle olumsuz genellemelerin muhataplığından çıkarılmış oluyorlar.”

50 milyon Türk Lirası Yatırım Yapılacak

İnternet haber sitelerinin süreli yayın sayılmasıyla birlikte önlerinde 5 aydan daha az bir hazırlık süreci bulunduğunu anlatan Erkılınç, 1 Nisan 2023’ten itibaren gazetelere ait dijital mecralardan başlayacak şekilde, internet haber sitelerinin resmi ilan ve reklam alabilmeleri için hem mevzuat hem de teknik altyapı hazırlıklarının tüm hızıyla sürdüğünü söyledi.

Resmi ilan ve reklamların gazetelere dağıtımını çift şeritli yolda trafik akışına benzeten ve yeni süreci dörder şeritli otoban olarak tanımlayan Erkılınç, “İlgili tüm birimlerimiz mesai kavramı gözetmeksizin işin mutfak tarafında çalışıyor. Resmi ilan dağıtımına ilişkin senaryoyu neredeyse bitirdik sayılır. İlanların internet sitelerinde ne şekilde yayınlanacağı, sitelerin nasıl takip edileceğine dair yazılım süreçleri de eş zamanlı ilerliyor. İnsan kaynağı yatırımları ile birlikte sağlıklı yürüyecek bir sistemi inşa etme gayretindeyiz. Bu dönüşümün maliyetinin 50 milyon TL’yi bulmasını öngörüyoruz” diye konuştu.

Merdiven altı sitelerle mücadele

Sürecin başlamasıyla birlikte bütün internet sitelerinin resmi ilan alacağı gibi örgütlü dezenformasyon yayıldığının altını çizen Erkılınç, gazete sahipleri ve temsilcilerinin katılımıyla 11 ilde düzenlenen bölge toplantılarında verilen her sözün arkasında olduklarını vurguladı.

Genel Müdür Erkılınç, “Yasa geçti diye dün söylediklerimizi bugün unutacak değiliz. Halihazırda resmi ilan yayınlama hakkı bulunan gazetelerimizin kazanılmış hakları korunacak. Bu gazetelerimizin internet siteleri, diğerlerine göre ayrıcalıklı tutulacak. Her internet sitesi resmi ilan almak için müracaat edemeyecek; haber sitesi olması gerekecek. Mevzuatla belirleyeceğimiz asgari sayıda kadrosu olacak. Kullanıcı ve görüntüleme sayısı, gezinme süresi, içerik türü şeklinde ölçülebilir kıstasları taşıyacak. İşyeri ikametgahı, yerel idare izinleri, vergi levhası gibi yükümlülükleri olacak. Cumhuriyet Savcılığına beyannamesini verecek. Tüm bunları yerine getirecek, bu da yetmeyecek; sayılan görevleri süreklilik arz edecek şekilde devam ettirecek ve denetimlerde bu tespit edilecek. Tüm ölçütler sağlandığında, kural ve şartlar başarıyla yerine getirildiğinde o internet haber sitesini resmi ilan verilebilir kabul edeceğiz. Kısacası yeni dönemde işi sıkı tutuyor ve oyunun kurallarını baştan koyuyoruz. Merdiven altı siteleri engellemenin yolu ince eleyip sık dokumaktan geçiyor. Başka türlü de işin üstesinden gelinmesi mümkün gözükmüyor” dedi.

Kanuni düzenlemeyle birlikte kamu idarelerince internet haber sitelerinde yayınlatılacak reklamların, tıpkı gazetelerde olduğu gibi BİK aracılığıyla yayınlatılması gerektiğinin altını çizen Erkılınç, süreli yayın sayılmanın öneminin resmi reklamlar hesaba katıldığında çok daha iyi anlaşılacağını sözlerine ekledi.